Büyük bir orandaki tiroid hücresi zarar görmüş olarak ya da bu nedenle ölmüş olarak kalır ve bu zarar görmüş ya da ölmüş olan hücrelerin yeterli hormon üretmedeki yetersizliği sonucu da tiroid sorunu meydana gelir.

Tiroid bezi, vücut metabolizmasının kontrolü için önemli bir endokrin bezdir. Tiroid bezi, adem elmasının hemen altında, boynun önünde yer alan ve küçük kelebek şekli olan bir bezdir. Bu bezlerin görevi, tetraiyodotironin (T4) ve triiyodotironin (T3) hormonlarının üretiminde kullanılır.
Bu tür hormonların birlikteliği, hücrelerin enerjiyi nasıl kullanacağını düzenler. Hücrelerin bu enerji kullanımı yolları metabolizma adını almaktadır. Vücudun genel metabolizması, kan basıncı, kalp atışı ve kilo gibi önemli vücut değerlerinin düzenlenmesinde önemli rol oynar.
Hipotiroidizm, yani tiroid bezi gelişmemişliği ise, tiroid bezlerinin yeterli düzeyde tiroid hormonu oluşturamaması durumuna verilen bir isimdir. Düşük seviyedeki tiroid hormonları, yiyecek ürünlerinden alınan enerjinin verimli olarak kullanımı, vücuttaki birçok kimyasal reaksiyonların düzenlenmesi ve sağlıklı hücrelerin, kemiklerin ve kasların bakımı ve daha birçok önemli vücut aktivitesi gibi normal metabolik vücut fonksiyonlarının düzenli şekilde yerine getirilmesine müdahale edebilir. Vücut dengesinde sorunlar yaratarak, diğer organlarda sorunlara neden olabilir.
Tiroid için bilinen herhangi bir önlem bulunmamaktadır. Bunun yanında, bu hastalık için bir tedavi de yoktur. Bir kez bu rahatsızlığa yakalandığınızda, ömür boyu bu hastalığa sahip olursunuz.

Tiroid Hastalığının Nedenleri?

Tiroidin oldukça yaygın olarak görülen iki nedeni vardır. İlk olarak, önceden oluşmuş ya da hala devam eden tiroid bezi iltihabı sonucu hipertiroidizm meydana gelir. Bu durum sonucu, büyük bir orandaki tiroid hücresi zarar görmüş olarak ya da bu nedenle ölmüş olarak kalır ve bu zarar görmüş ya da ölmüş olan hücrelerin yeterli hormon üretmedeki yetersizliği sonucu da tiroid sorunu meydana gelir. Tiroid bezi yetmezliğinin en yaygın nedeni olarak otoimmun tiroidit, yani doğuştan gelen bağışıklıkla ilgili tiroidit ya da bir diğer adıyla Hashimoto tiroiditi gösterilebilir. Bu doğuştan gelen ve bağışıklıkla alakalı olan tiroid iltihabı türü, hastanın kendi bağışıklık sistemi nedeniyle oluşur.
İkinci en önemli nedeni ise, geniş çaptaki medikal tedavilerdir. Birçok tiroid sorununun tedavisi, cerrahi müdahale ile ya parçanın alınması ya da tüm tiroid bezinin alınması ile yapılmaktadır. Tiroid üreten hücrelerin bütün bir kitle olarak vücut içinde kalması, vücudun ihtiyaçlarını karşılamak için yeterli değildir. Bu da hastada hipertiroidizmin gelişmesine neden olur. Bu yüzden, cerrahi müdahalenin amacının, tiroid kanserini önlemek olduğunu söyleyebiliriz.
Fakat diğer yandan, cerrahi müdahale ile boyundaki tiroidin yarısı bırakılarak, diğer endişe veren bölümü alınabilir. Bazen de, kalan tiroidin dilmik ve istmusu, vücut için yeterli hormonu üretebilir. Ancak, diğer hastalar içinse, belli bir yıl sürebilir. Kalan tiroid, yeteri kadar hormon sağlayamayabilir.
Benzer olarak, guatr ve diğer türdeki tiroid durumları, radyoaktif iyot terapisi ile tedavi edilebilir. Radyoaktif iyot terapisinin amacı, tiroid parçasını öldürerek guatrın büyük bir hal almasını engellemek ya da çok fazla hormon üretmesini engellemektir. Bazen de, radyoaktif iyot tedavisi ile çok fazla hücrenin zarar görmesi sonucu olarak hasta, bir ya da iki yıl içinde hipotirioide sahip hale gelmektedir. Ancak, bu durum genellikle, mevcut problemin yerine tercih edilmektedir.
Ayrıca, hipotiroidizmin daha farklı nedenleri de bulunmaktadır. Bunlardan biri de, tamamen normal tiroid bezine sahip olmak, ancak yeteri kadar hormon üretememektir. Bu durumun nedeni ise, hipofiz bezinde oluşmasıdır. Eğer hipofiz, yeteri kadar uyarıcı tiroid hormonu üretmiyorsa, tiroid, hormonu üretecek işarete sahip olamaz. Bu yüzden de hormon eksikliği sonucu tiroid sorunu meydana gelir.

Tiroid Semptomları

• Yorgunluk,
• Zayıflık,
• Kilo alma ya da kilo vermede zorluk yaşama,
• Kalın, kuru saç,
• Kuru, soluk ve pürüzlü bir deri,
• Saç kaybı,
• Soğuğa dayanamama (etrafınızdaki çevrenin soğuk olmasına tahammül edememe),
• Kaslarda oluşan kramplar ve sık sık oluşan kas ağrıları,
• Kabızlık oluşması,
• Depresyonda olma durumu,
• Sinirli olmak,
• Hafıza kaybı yaşamak,
• Normal olmayan adet döngüsü yaşamak,
• Libidoda düşüş gibi semptomlar hipotiroidizm göstergeleridir.

Her hasta birey, bu tür semptomların birçoğuna sahip olabilir. Hastalardaki tiroid hormon eksikliğinin şiddetine bağlı olarak ve vücudun yeterli miktardaki hormondan mahrum olduğu zaman sürecine göre bu semptomlar çeşitlenir.
Bu semptomların birine birincil şikayet olarak sahip olabilirsiniz. Diğer semptomlara sahip olmayabilirsiniz. Veya diğer problemlerin farklı semptomlarından muzdarip olabilirsiniz. Birçok insan bu semptomların kombinasyonuna sahip olabilir. Bazen de, tiroid hastaları hiçbir semptoma sahip olmayabilir. Ya da semptomlar çok ince, belli olmayan bir halde olabilir ve fark edilmez.
Eğer, yukarıda bahsettiğimiz semptomların bazılarına sahipseniz, doktorunuza danışarak, durumunuz ile ilgili konuları ona açmanızda fayda olacaktır. Ek olarak, bir endekrinologa giderek onun uzmanlığından yararlanmanız gerekebilir. Eğer, zaten tiroid teşhisi konulduysa ve tiroid tedavi edildiyse ve bunun yanında, bazı ya da bütün semptomlarda süreklilik görülüyorsa, doktorunuza giderek durumu bildirmeli ve daha detaylı olarak tedaviye başlanmalıdır.

Tiroid Hastalığının Teşhisi

Doktorunuz, öncelikle fiziksel bir müdahale yaparak ve sağlık geçmişinizi inceleyerek ilk bulguları ortaya çıkarır. Bu davranış, hipotiroidizmle alakalı tiroid ameliyatı ya da radyasyon tedavisi gibi her tür prosedürü ortaya çıkarabilir. Aile sağlığı geçmişi, doğuştan meydana gelen bağışıklık sorunlarını ortaya çıkarabilir. İlaç tedavisi geçmişi de, durumun nedenleri arasında olabilir. Lityum ve amiodaron gibi ilaçların belli olması önemli olabilir.
Doktorlar, tiroidin fonksiyonlarına göre gruplar halinde gösterilmesini savunmaktadırlar. Çünkü, tiroid, daha çok 50 yaşının üstündeki kadınlarda görülmektedir. Doktorlar, çocuk doğurma çağındaki kadınların taramasını önerebilirler. Kan testleri de ayrıca yaygındır. Bu testler;

• Tiroid fonksiyon testleri: T4, T3RU ce TSH
• Hipofiz fonksiyon testleri: TSH
• Kolesterol (yüksek olabilir)
• CBC (anemi gösterebilir)
• Karaciğer enzimleri (yüksek olabilir)
• Prolaktin (yüksek olabilir)
• Elektorlitler (sodyum düşük olabilir)

Tiroid sorununda, T4 düşüktür ve TSH yüksektir. Bunun anlamı ise, hipofiz, tiroidi uyarmak için fazla TSH gönderiyordur, ancak tiroid cevap vermiyordur. Düşük TSH, hipofizin, tiroid nedeni olabileceğini gösterir.

Tiroid Tedavisi Nasıl Yapılır?

Tiroid için kullanılan geleneksel tedaviler, levotiroksin (Synthroid) kullanarak hormonların değiştirilmesi terapisidir. Bu tür tedavilerde, hormonların düzenli olarak izlenmesi gerekmektedir. Aşırı doz ilaç alımı, düzensiz kalp atışları, çarpıntılar, göğüs ağrısı, kalp krizleri ve hatta kalp yetmezliğine bile neden olabilecek yan etkiler gösterebilir ve hayatı tehdit eden bir hal alabilir. Dünya genelindeki doktorlar, giderek vücut dengesinin farkına varıyorlar ve bilgece bir kararla, en uygun hormon üretimini uzun zaman stratejisi ile sentetik bir biçimde değiştiriyorlar.
En yaygın tedavi olarak, tiroksinin, özel bir sentetik tiroid hormonu olan levotiroksin ile değiştirilmesi verilebilir. Bu hormon, güvenlidir ve düşük maliyetlidir. Ancak, doğru dozajı belirleyebilmek zaman alır. Bu aşamadan sonra hastanın metabolizmasının normale dönmesi gerekir. Hızlı bir şekilde yükseltilmesi, çarpıntıya ve diğer bazı medikal problemlere, koroner arter hastalığı, atriyal fibrilasyon gibi kötü hastalıklara neden olabilir. Tiriod hormon fazlalığı belirtileri ise;

• Titreklik ya da titreme,
• Çarpıntı,
• Uykusuzluk
• İştah artışı

Soya ve yüksek lif içeren zengin diyetler, levotiroksin emilimini engelleyebilir. İlaçlar ve tamamlayıcı takviyelerde emilimi azaltabilir. Bunlar;

• Kalsiyum takviyeleri,
• Demir takviyeleri,
• Kolestiramin
• Alüminum hidroksit gibi.

Levotiroksin Tedavisi

Levotiroksin tedavisi, tiroid hormonlarının stabil bir hal almasında rol oynar. Bu tedaviye ilişkin belirtilmesi gereken bazı şeyler şöyledir;

• Yetişkinlerde değiştirilmesi gereken ortalama T4 dozu, yaklaşık olarak günlük her kiloda 1.6 mikrogramdır. Bu, günlük yaklaşık 100-150 arası mikrograma dönüştürülebilir.
• Çocuklar büyük dozlara ihtiyaç duyarlar.
• Genç, sağlıklı hastalarda, T4 hormonunun tam miktarı başlangıçta başlar.
• Kalp hastalığı olan hastalarda, tiroid değişim metodu, % 20 oranda kalp sorunlarının meydana gelmesini sağlayabilir.
• Kalp rahatsızlığı bilinmeyen yaşlı hastalarda ise, tam doz tiroid değişimine başlamak, kalp rahatsızlıkları, göğüs ağrısı ya da kalp krizi gibi sonuçların ortaya çıkması ile sonuçlanabilir. Bu nedenden dolayı, kalp hastalığı bulunanlar ya da yüksek risk taşıyanlar, 25 mikrogram ya da daha az hormon değişimi ile başlarlar.

Cerrahi Müdahale

Tiroid ameliyatları, tiroid nodüllerinin, tiroid kanserinin ve hipertriodin tedavisinde kullanılır. Bu tür tedavi seçenekleri sırasında tiroid bezinin bir parçası ya da tamamı alınır.
Cerrahi müdahale sırasında, deride bir kesik oluşturulur. Kaslar ve diğer dokular ile tiroid bezleri ayrıştırılır ve tiroid bezleri ortaya çıkarılır. Cerrahi müdahale sonrası hastalar bir ya da 2 gün hastanede kalırlar. Yaş ve genel sağlık gibi koşullar iyileşme süresinde etkilidir.
Tiroid problemleri için cerrahi müdahele yapılmasının nedenleri;

• Eğer trioid kanseri varsa ya da şüpheleniyorsa,
• Kanserli olmayan nodül, yutma, nefes almada problemlere neden olacak şekilde büyümüşse,
• Sıvı dolu nodüller ve kistler boşaltıldıktan sonra geri dönüyorsa,
• Hipertiroidizm eğer ilaçlarla ve radyoaktif iyodin ile tedavi edilemediyse cerrahi müdahale yapılır.

Cerrahi müdahale nadiren hipertriodizm için yapılır. Eğer tiroid bezleri nefes almada ve yutkunmada sorunlar yaratıyorsa, ya da tiroid kanseri şüphesi varsa tiroid ameliyatları gerçekleştirilir. Tiroid bezleri, sorunun sebeplerine bağlı olarak bütün olarak ya da parça olarak alınabilir. Eğer bütün tiroid bezi alınacaksa ve lenf bezlerinin sardığı bez alınacaksa bütün tiroidektomi yapılır. Eğer tek lob alınacaksa, tiroid lobektomi cerrahi müdahalesi yapılır. Ya da bir lobun tamamı cerrahi müdahale ile alınacaksa ya da diğer lobların bazı parçaları alınacaksa, kısmi tirodektomi yapılarak tiroid tedavisi gerçekleştirilir.