Diyabetin önlenmesinde ve tedavisinde beslenmenin rolü çok büyüktür. Diyabet tip 1 ve tip 2 olmak üzere ikiye ayrılır. Bu yazıda Tip 2 diyabette beslenme tedavisini inceleyeceğim.
Diyabet, bireylerde görülme sıklığı giderek artan, bireyin yaşam kalitesini olumsuz etkileyen, tedavi edilmediğinde ciddi sağlık problemlerine yol açan kronik bir hastalıktır. Diyabetin önlenmesinde ve tedavisinde beslenmenin rolü çok büyüktür. Diyabet tip 1 ve tip 2 olmak üzere ikiye ayrılır. Bu yazıda Tip 2 diyabette beslenme tedavisini inceleyeceğim.
Tip 2 Diyabette Beslenme
Diyabet hastalarında insülin yetersiz veya etkisiz olduğu için şeker hücrelere bağlanamaz. Bu sebeple kandaki şeker miktarı yükselir (hiperglisemi). Bu olay bir takım sonuçları da beraberinde getirerek kişide diyabet (şeker hastalığı) semptomlarının oluşmasına sebep olur. Diyabetin türlerinden biri tip 2 diyabettir ve şu şekilde oluşur: Bireyin vücudu insülin yapar ama vücut gerektiği kadar kullanamaz. Tip 2 diyabet bireylerde çevresel faktörlerin de etkisiyle ilerleyen yaşlarda ortaya çıkar. Tip 2 diyabetin kontrole alınmasında en önemli etkenlerden biri beslenmedir. Peki, tip 2 diyabette beslenme tedavisinin amaçları nelerdir?
Diyabette beslenme tedavisinin amaçları
Bazı değer aralıklarını koruyarak metabolik kontrolü sağlamak:
- Açlık kan şekeri: 70-120 mg/dl
- Tokluk kan şekeri: <140 mg/dl
- HbA1c: <6,5
- Trigliserit: <150 mg/dl
- LDL kolesterol: <100 mg/dl
- Total kolesterol: <200 mg/dl
Hastalığın kronik komplikasyonlarını(dislipidemi, obezite, kardiyovasküler hastalıklar, nefropati, hipertansiyon) tedavi etmek ve önlemek
Davranış değişikliğinin oluşmasını ve sağlığın iyileştirilmesini sağlamak
Bireylerin kişisel tercihlerini ve yaşam tarzlarını göz önüne alarak sürdürülebilir bir beslenme tedavisi planlamak.
Beslenme tedavisinde karbonhidratların önemi büyüktür. Çünkü karbonhidratlar glukozun-yani kan şekerinin yükselmesini etkileyen bileşenin-en önemli kaynağıdır. Glisemik indeksi yüksek olan bir besin veya fazla karbonhidrat içeren bir öğün kan şekerinin çok hızlı yükselmesine sebep olabilir. Bu sebeple diyette karbonhidrat alımının kısıtlanmasına ve karbonhidratın türüne dikkat edilir. Örneğin, çay şekeri alımı kısıtlanarak bunun yerine meyve tüketimi önerilir.
Beslenme tedavisinde posa alımının kan şekeri üzerinde olumlu etkileri görülmüştür. Bu sebeple diyete 5 porsiyon sebze ve meyve mutlaka eklenir.
Diyetle alınan yağ çeşidinin hastalığın komplikasyonlarının gelişiminde etkisi olduğu yapılan çalışmalarda görülmüştür. Bu sebeple diyet doymuş yağdan(tereyağ,margarin) kısıtlanarak diyette tekli ve çoklu doymamış yağlar(zeytinyağ, ayçiçek yağ gibi) artırılır.
Oksidatif stresi azalttığı için hasta, gerekli görüldüğünde vitamin ve mineral takviyeleri alabilir.