Sağlıklı damarların duvarında ince bir kas tabakası ve esnek bir yapı yer alır. Damarın duvarındaki bu yapılar, elastikiyetleri sayesinde, kalbin pompaladığı kanın yaptığı baskıya dayanırlar. Kalp dolaşım sistemine kanı ne kadar kuvvetli gönderirse göndersin, damarlar sağlıklı olduğu sürece bundan zarar görmez.
Ancak zamanla damarlar bu özelliklerini kaybederler. Buna ek olarak, damarın iç yüzeyinde biriken çeşitli maddeler bir plak oluşturarak, damarın çapını daraltırlar.
Kötü beslenme, şişmanlık, tütün ürünlerinin kullanımı gibi çeşitli sebeplerle kalbin yükü arttıkça, kalp kanı vücuda pompalayabilmek için daha güçlü çalışmak zorunda kalır. Bu durum damarlara olan baskıyı artırır. Damar bu baskıya karşı esneyebildiği kadar esner, ancak belli bir dereceden sonra türlü problemler ortaya çıkar.
Yüksek tansiyonun sonuçları nelerdir ?
Damar duvar zayıflıkları:
Damarlar içinden kuvvetle geçen kanın etkisini azaltabilmek için esneyebildiği kadar esner. Ancak, fazla esneme, damar duvarında zayıf bölgeler oluşturur. Bir iç lastiğin meme yapması gibi, damar duvarında da “anevrizma” adı verilen zayıf çıkıntılar oluşur. Basınç arttıkça zayıf bölgelerin yırtılma tehlikesi vardır. Anevrizmaların yırtılması, vücut içinde kanamalara yol açar.
Damar duvar hasarları:
Aşırı esneme damar duvarında çok ince yırtıklara yo açar. Ancak bu küçük yırtıklar kanamaya sebep olmaz fakat iyileşirken ince yara izleri bırakır. Damarın içi yüzündeki bu yara izleri, kan akımı sırasında çeşitli maddelerin buraya takılmasına sebep olur. Takılan çeşitli maddeler damarın içindeki kan akışını bozar.
Damar içinde kan pıhtılaşması riski:
Normal şartlarda damarların içinde dolaşan kan pıhtılaşmadan akar. Ancak damar duvar hasarında olduğu gibi, damarın sağlıklı yapısı bozulursa, kan pıhtılaşması meydana gelir. Pıhtılaşmanın meydana geldiği bölgeden kopan parçalar, vücudun çeşitli yerlerindeki küçük damarları tıkayabilir. Bunun sonucu olarak tıkanan damarın beslediği hücreler ölür. Örneğin kalp krizi bu sebeple meydana gelebilir.
Damar içinde plak oluşumu:
Damar içinde bulunan hasarlanan bölgelere kolesterol birikimi olabilir. Kolesterol birikimi ile birlikte meydana gelen plak damar içindeki kan akımını bozar. Plak nedeniyle damar daralır ve dar yerden kan akışını sağlamak için kalp daha güçlü çalışmak zorunda kalır. Bu da damar duvarına olan basıncı artırır. Ayrıca, plaktan kopan parçalar gidip daha ince damarları tıkayabilir. Bu durumda hücre ölümü ve enfarktüsler gelişir.
Doku ve organ hasarı:
Tıkanan damar tarafından beslenen doku ve organlar, yeterli oksijen ve besinden mahrum kaldıkları için hasar görür ve hatta ölürler.
Dolaşım sisteminde yük artışı:
Damarlarda meydana gelen hasar, daralma ve tıkanmalar nedeniyle kalbin yükü artar. Daha güçlü kan pompalamaya çalışan kalp, damarlardan geriye kalbe doğru artan basınç nedeniyle kendisi de zarar görür. Kalp kası ve kalp kapakçıkları hasar görür ve kalp yetmezliği gelişebilir. Bunun sonucu olarak kalp artık yeterli kan pompalayamaz hale gelir.